Picturalisme in de Nederlandse fotografie 1890-1925
Dit overzicht werd uitgebracht in verband met de gelijknamige expositie in het Rembrandthuis te Amsterdam (in 2010). Het laat foto’s zien uit de omvangrijke collectie van het Leids Prentenkabinet.
In het picturalisme is de klassieke schilderkunst inspiratiebron nummer een. Rond de voorlaatste eeuwwisseling had de gedachte postgevat dat, als fotografie op klassieke schilderkunst zou lijken, het mogelijk in de gelederen van de kunst zou worden opgenomen. Een enigszins naïeve gedachte: de kunst zelf was op dat moment al een stuk verder.
De kunst die we uit die tijd vooral hebben onthouden, keek vooruit in plaats van achteruit. Ondanks dat heeft het de fotografie wel geholpen, al heeft het nog decennia geduurd voordat het pleit beslecht was.
Ook vandaag de dag wordt door veel kunstkenners het picturalisme gezien als een vergissing die men het liefst onder het vloerkleed bezemt. Dat ondanks het feit dat er nog heel wat fotografen zijn die zich door de klassieke schilders laten beïnvloeden.
Kunstenaars en kunstkenners zijn het blijkbaar niet altijd met elkaar eens. Dat maakt de uitgave van dit boek extra interessant en – hoe onschuldig het ook moge ogen – een tikkeltje controversieel.
In ‘In atmosferisch licht’ zien we een parade van twaalf Nederlandse fotografen die ruim een eeuw geleden in deze stroming furore maakten. Ze maakten tijdloos ogende foto’s met veel stemming, onscherpte en prachtig licht. Ze werden afgedrukt met edele technieken als de gomdruk, broomoliedruk en platinaprint, om zo als unica door het leven te gaan.
Carl Emil Mögle, Henri Berssenbrugge, Adriaan Boer, Bernard Eilers, Jacob Merkelbach, Ernst Loeb, Johan Huijsen, Berend Zweers, Abraham Weinberg, Ignatius, Bispinck, Barend Arendsen, Richard Polak
Tekst: Janrense Boonstra, Maartje van den Heuvel
Uitgave: Waanders, 21,5 x 23 cm, 156 blz., gebonden
Nederlands- en Engelstalig, ISBN 9789040076886